بررسی عوامل اجتماعی موثر بر نگرش به مرگ

پژوهش حاضر به "بررسی و مطالعه عوامل اجتماعی موثر بر نگرش به مرگ " می پردازد. نگرش به مرگ، هر آن واکنش عاطفی، رفتاری و شناختی نسبت به پدیده مرگ است که متاثر از عوامل محیطی، زیست - روان شناختی و اجتماعی است. مرگ به عنوان آن سویه دیگر حیات، در پژوهش های علوم انسانی خصوصا علوم اجتماعی مهجور مانده است. حال آن که ترس از مرگ، انگیزه و رانه عمده ای در حیات زیستی، روانی و اجتماعی است. لذا بررسی مرگ و نگرش به آن، باید که هم سو و هم ارز با دیگر پدیده های حیات اجتماعی باشد. در راستای تحقق این مهم، پژوهش حاضر با نگرشی داروینیستی - اگزیستانسیالیستی بر مبنای نظریات توجیه گری ساخت نمادین معنا از برگر و لوکمان و نظریه مدیریت وحشت سولومون و همکاران، مورد تحلیل و مداقه قرار گرفته است. در این پژوهش نگرش به مرگ به همراه ابعاد آن یعنی پذیرش عادی، آخرت باوری، اضطراب، اجتناب و گریزگاهی سنجش و روابط آن ها با متغیرهای دین داری، احساس آنومی، احساس تنهایی، درونی کردن ارزش های مدرنیته، تجربه مرگ در زندگی روزمره و رفتارهای پرخطر محاسبه شد. تأثیر این متغیرها بر متغیر نگرش به مرگ، در قالب فرضیات تحقیق، مورد آزمون قرار گرفته است. روش تحقیق حاضر، پیشمایشی بوده و شیوه نمونه گیری، تلفیقی از نمونه گیری خوشه ای و سیستماتیک است. جمعیت مورد مطالعه، 449 نفر از شهروندان تهرانی است. بر اساس یافته های تحقیق، میانگین نمره نگرش به مرگ در بین افراد نمونه 2/68 از 100 بوده است. بدنی معنا که نگرش به مرگ در بین آنها به سمت مثبت است. یافته های تحقیق نشان می دهد که نگرش به مرگ با متغیرهای دین داری، احساس آنومی، تجربه مرگ در زندگی روزمره، احساس تنهایی و رفتارهای خطرناک رابطه ای در حد متوسط دارد. بنابراین، می توان با 95 درصد اطمینان گفت که نگرش به مرگ تحت تأثیر متغیرهای فوق می باشد. از میان متغیرهای زمینه ای نیز، رابطه معناداری بین سن، وضعیت تأهل، محل تولد و تحصیلات با متغیر نگرش به مرگ دیده شد. متغیرهای مورد نظر، 38 درصد از تغییرات متغیر وابسته (نگرش به مرگ) را تبیین می کنند. طبق یافته های این پژوهش، متغیرهای دین داری، مدرنیته و تجربه مرگ در زندگی روزمره با نگرش مثبت به مرگ و ابعاد پذیرش و آخرت باوری همبستگی داشتند و متغیرهای احساس آنومی و احساس تنهایی با نگرش مثبت به مرگ و ابعاد پذیرش و آخرت باوری همبستگی داشتند و متغیرهای احساس آنومی و احساس تنهایی و با نگرش منفی به مرگ و ابعاد منفی آن یعنی گریزگاهی، اجتنابی و اضطراب همبستگی داشتند.